Rơm nếp bện cây chổi vàng *

Chiều qua mẹ đem về mấy bó rơm nếp, bỏ lên cái sạp phơi cho khô đều. Đây thành quả của mấy ngày ngồi bên nhà hàng xóm, vừa tám truyên vũ trụ vừa nhặt lúa nếp, bó thành từng bó. Ông chú hàng xóm mấy ngày trời nắng hanh, cả cánh đồng trơ trọi gốc rạ, mình chú cặm cụi gặt lúa bằng tay, mặc dù nhà có hẳn hai cái máy gặt công nghiệp. Thời cô còn sống, chú cũng vẫn cắt tay mảnh nếp thầu rầu về cho cô lặt. Hàng xóm nói cô lặt một mùa bện chổi bán hơn 2 triệu, ai cũng trầm trồ. Có lần mình về qua ngõ, thấy cô nhặt rơm tới tận mùa xuân năm sau.

Cô mất đã trôi qua 2 mùa lúa. Chú vẫn cắt lúa nếp bằng tay rồi về bày ra hiên nhà. Nhà ai cần làm chổi thì qua nhặt tay thành từng túm. Chiều chiều mấy bà mấy cô bưng ấm trà, xúm lại ngồi nhặt vui như hội. Nhặt xong chú lấy cái bát cạo từng hạt lúa khỏi nhành rơm như mấy ông cạo gió dạo. Xong rồi thì chia cho mỗi nhà một ít đem về tự làm chổi. Mùa đã qua cả tháng, vậy mà nhà chú vẫn có thóc phơi, vẫn rôm rả ngày mùa kéo dài như non sông.

Mình đem mấy búi rơm mẹ mang về làm chổi. Hồi đầu năm mình có note lại trên màn hình máy tính, trồng nếp, bện chổi, làm cốm. Vậy mà tới tháng 6 lại quên mất phải gieo mảnh nếp. Mà đúng là có duyên, nên có sẵn rơm để mình ngồi làm. Mẹ kể điểm danh chi tiết các “nghệ nhân” làm chổi của làng mình. Tiếc là không còn ai cả. Nghe mẹ trình bày lý thuyết, rồi lên mạng tìm video để thực hành.

Thật ra bện chổi không khó và lâu như mình nghĩ. Chỉ trong một buổi sáng là bện xong chiếc chổi “công thái học” – tiêu chí chổi to, cán dài. Khua vài đường là hết cái sân to như sân bóng, không cần phải cúi còng cả lưng. Mình còn rảnh ngồi đếm 1 búm 50 sợi rơm, 1 cây chổi 16 búm -> tận 800 sợi rơm, là 800 bông lúa mới làm ra được cây chổi. Làm xong, đăng lên fb, chị mình vào khen nhìn đẹp hơn cả cây chổi phù thủy. Mẹ nhắn, nhớ nhặt hết thóc chứ để hạt còn dính trong chổi là chuột lại cắn rách te tua.

Còn ít rơm, gói lại để dành một ngày rảnh rỗi làm thêm mấy trò con bò cho vui. Tháng ngày có khi chỉ là chuyện nhỏ nhặt như cọng rơm, vậy mà bình an trôi qua những ngày!

*Rơm nếp bện cây chổi vàng
Bà tôi phơi áo trên hàng rào thưa…
(Thơ Đặng Vương Hưng)